Mitoloji- Rotalar: Jason ve Argonotlar

Mitolojik Rotalar : Jason ve Argonotlar

Yunan Mitolojisi’nde birçok kahramanlık öyküsü geçmektedir ve bu öykülerin büyük bir kısmı aynı temeller üstüne kurulmuştur: Gerçekleşmesi öngörülen bir kehanet , yerine getirilmesi gereken bir görev , zorlu bir yolculuk…

Zorlu bir yolculuk deyince akla ilk başta Odysseus gelir. Onun öyküsü biraz daha farklıdır, Troya Savaşı sonrası evine dönmek ister. Jason (İason)’un yolculuğunda ise bir kehanet ve görev vardır. Perseus’un hikayesinde yolculuk ön plana çıkmaz ama geniş bir alan dolaşılır. Aeneas ise Odysseus gibi Troya Savaşı sonucu yolculuğa çıkanlardandır fakat amacı yeni bir ülke kurmaktır. Bahsi geçen her yolculukta çok farklı duraklar karşımıza çıkmaktadır.

‘Mitolojik Rotalar’ başlıklı araştırmamda, bu yolculuklarda ismi geçen şehirlerin günümüz karşılıklarını ve bu yerlerin özelliklerini, karşılığı belli olmayan yerlerin ise olası lokasyonlarını inceleyerek bir yolculuk güzergahı, bir rehber oluşturmak istedim.

Jason ve Argonautlar:

Altın Post’un getirilmesi gibi imkansız görülen bir görevi ve ‘tek sandaletli bir adamın kralı öldüreceği’ kehaneti üzerine kurulmuş bu yolculuk hikayesinde Jason’a, Argonautlar adı verilen gemiciler eşlik etmektedir. Orpheus,Heracles,Peleus,Telamon gibi ayrıca bir hikayeleri ve önemi olan bu isimler de mürettebat içerisinde yer almaktadır. Argonautlar’ın kesin bir listesi yoktur, birçok yazar farklı listeler oluşturmuştur.

Jason ve Argonautlar, Yunanistan’dan Gürcistan’a doğru Marmara Denizi’nden ve Karadeniz kıyılarından geçerek gitmişler fakat dönüş yolunda başlarına gelen çeşitli felaketler nedeniyle İtalya’ya, Libya’ya uğramak durumunda kalmışlardır.

Jason ve Argonautlar’ın Rotası:

ROTA 1: Iolkos-Thynias arası güzergah

1-) Tesalya – Pagasai: Yunanistan’ın Tesalya bölgesinde bulunan Pagasai limanı, Argo isimli geminin inşaa edildiği yerdir. Geminin inşaatı Argos tarafından yapılmıştı.

2-) İolkos: Tamamlanan gemi yol çıkarılmak üzere İolkos’a getirilir. İolkos ile Pagasai arası çok kısa bir mesafedir.

3-) Lemnos, Limni Adası: Jason’ın yola çıktıktan sonraki ilk durağı Lemnos adasıdır. Limni demek bizim için daha tanıdık olabilir. Efsaneye göre, Jason ve Argonautlar buraya vardığında daha evvel kocalarını öldürmüş olan kadınlarla karşılaştılar. Bu kadınlarla çiftleştiler ve sonra buradan ayrıldılar.

Limni adası bugün Yunanistan’ın önemli turistik adalarından biridir. Doğasının yanısıra tarihi özellikleriyle de ön plana çıkmaktadır. Burada Kabeiroi’ye adanmış bir tapınak bulunmaktadır ve ayrıca Hephaestos’a da tapınılmaktadır. Efsaneye göre Zeus, Hephaestos’u Olympos’tan attıktan sonra Tanrı bu adaya düşmüş ve Limni kendisinin favori yeri olmuştu. Limni’nin volkanik yapısı bu şekilde ifade edilmiş ve dolayısıyla bu adada Hephaestos’a tapılmıştır.

–Lemnos,Kabeiroi’ye adanan tapınak –

Bahsi geçmişken Kabeiroi’den bahsedelim. Kabeiroi (Kabeirler), Samothrake (Semadirek)’de de tapınakları bulunan, gene Imbros’ta (Gökçeada) bir tapınağı bulunabileceği düşünülen, Herodotos’un da bahsettiği esrarengiz tanrılardır. Hephaestios Kabeirler ile birlikte anılır, ataları ya da babaları olarak gösterilir. Bazı kaynaklarda Proteus’un kızı Cabeiro ile olan ilişkisinden Kabeirler’in oluştuğu söylenmektedir. Herodotos’a göre Kabeiroi Sırları Pelasglar’dan miras kalmıştır.

Ayrıca Limni adasında 1186 yılında Bizans İmparatoru Andronikos Komninos tarafından yaptırılmış bir kale de bulunmaktadır.

4-) Samothrake, Semadirek Adası: Jason ve arkadaşları, Limni Adası’ndan sonra Semadirek Adası’na yelken açmışlardır. Samothrake (Semadirek) yukarıda da bahsettiğimiz gibi bir Kabeirler Tapınağı’na sahiptir. Jason ve Argonautlar efsanesinin bazı anlatımlarına göre, Orpheus bu adada arkadaşlarına Gizemler’i öğretmiştir.

Samothrake, Kabeirler’e tapan 3 önemli adadan biridir. Bu adada, Axierus, Axiocersa , Axiocersus ve Casmilus isimleri daha sonra Kabeirler olarak açıklanacak ve tapınılacaktır. Sparta Kralı Lysander, Büyük İskender’in babası Makedonya Kralı II.Philip, Cornelius Piso ve Julius Caesar’ın kayınpederi buradaki tapınağı ziyaret etmiş önemli isimlerdir.

5-) Dolionların Ülkesi Kyzikos , Erdek: Semadirek Adası’ndan sonra Marmara Denizi’ne giren Jason, Dolionların Ülkesi’ne gelmiş ve Kral Kyzikos tarafından karşılanmıştır. Dolionlar bugünkü Kapıdağ Yarımadası’nda yaşamışlardır. Mitolojiye göre Kral Kyzikos tarafından kurulduğu düşünülen Kyzikos kenti bugün Erdek sınırları içerisinde yer almıştır.

Jason ve Argonautlar, Dolionlar Ülkesi’nde çok hoş karşılanmış, üstelik adlarına şölen bile düzenlenmiştir. Bu bölgeden ayrılmak üzere hareket eden gemi, gece fırtınaya yakalanmış ve tekrar Dolionların Ülkesi’ne gelmiştir. Ne Argonautlar aynı bölgeye geldiklerini düşünmüş, ne de Dolionlar onları tanımıştır bu sefer. Üstelik Argonautlar’ı korsan zannederek üzerlerine saldırmışlar ve büyük kayıplar vermişlerdir. Kral Kyzikos, Jason tarafından yanlışlıkla öldürülmüştür. Durumun farkına varılınca 3 gün yas tutulmuştur. Kyzikos’un karısı da intihar etmiştir.

–Kyzikos,Three Beauties (3 Güzeller)-

Kyzikos’un içinde bulunduğu Kapıdağ Yarımadası doğal ve tarihi özellikleriyle öne çıkan bir bölgedir. Kyzikos Antik Kenti’nde Hadrian Tapınağı ve birçok önemli kalıntılar da görülmeye değerdir.

Özellikle Erdek rehberlerinde bu bölgede bulunan Ocaklar, Avşa ve Marmara Adası gibi Kapıdağ Yarımadası’nın uzantısında oluşmuş adalar son derece tavsiye edilmektedir.

6-) Mysia Kıyıları-Cius , Mudanya Limanı- Gemlik: Argonautlar’dan Heracles’in çektiği küreğin kırılması nedeniyle bu limanda durulmuştur. Yeni bir kürek yapmak üzere ormana giren Heracles, arkadaşı Hylas’ı da tatlı su bulmaya göndermiştir. Efsaneye göre Hylas,bir peri tarafından çok beğenilip kaçırılmıştır. Heracles ile Polyphemos, Hylas’ı kurtarmak için harekete geçmiştir fakat onlar da harekete geçen gemi tarafından burada unutulmuştur. Argonautlar gemide geriye dönüp dönmemeyi tartışırlarken bir deniz habercisi bu insanlarla zaten yollarını ayırmaları gerektiğini, Heracles’in görevlerinin başlayacağını ve Polyphemos’un da burada bir kent kuracağını bildirmiştir.

7-) Chalcedon , Kadıköy: Ve Argonautlar Karadeniz’e açılmak üzere İstanbul Boğazı’na giriyorlar… Bugün iki kıtayı birleştiren şehir olarak bildiğimiz İstanbul, bundan yıllar evvel pek de böyle bir özelliğe sahip değildi. Çünkü İstanbul’un iki yakası farklı bölgeler olarak ele alınmaktaydı. Chalcedon ve Byzantion…. Chalcedon yani Kadıköy , kolonizasyon döneminde Megaralılar’ın yerleştiği bir bölgedir. Tabii tarihi daha eskiye dayanmaktadır. Bugün Fikirtepe’de Kalkolitik Çağ’a (M.Ö. 5500-3500) ait kalıntılar bulunmaktadır. Megaralılar’dan evvel Fenikeliler bu bölgede etkin olarak ticaretle uğraşıyorlardı. Byzantion ise meşhur ‘Körler Ülkesi’nin Karşısı’ efsanesinden de anlaşıldığı üzere birkaç yıl sonra kurulmuştur. İki bölge de Megara kolonileri tarafından kurulmuştur.

Gelelim efsaneye… Jason ve Argonautlar Gemlik’te üç arkadaşlarını bıraktıktan sonra Chalcedon’da karaya çıktılar. Berbykler’in ülkesi olan geçen Chalcedon’da kral Amykos ile karşılaştılar. Amykos’un bir özelliği, ülkesine her gelenle dövüşmek istemesidir. Yumruk gücüyle ön plana çıkan Amykos Argonautlar’a karşı da aynı tutumu sergilemiştir.

Tabii Argonautlar, Amykos engelini de aşmışlardır. Zeus’un oğlu Polydeuces, Amykos’un karşısına geçip onu yenmiştir. Yukarıdaki resimde Kral Amykos’un cezalandırılması işlenmiştir.

Jason ve arkadaşlarının Kadıköy’de yaşadıkları bu kadardır. Bugün Kadıköy’de antik dönemlere ait gözle görülür kalıntılar yoktur. Fakat Argonautlar’ın buradan geçtiğini bilmek bile heyecan verici….

8 -) Salymdessos , Kıyıköy: Kadıköy’den hareket eden Argo, Colchis’e doğru yönelmişken aniden çıkan bir fırtına onları Trakya kıyılarında Salymdessos’a yani Kıyıköy’e atar. Burada Posedion’un oğlu, kehanet yeteneğine sahip fakat Tanrılar’ın birçok planını açıkladığı için kör edilerek cezalandırılan Phineus yaşamaktadır. Phineus sadece kör edilmekle kalmamış, her yemek yiyeceği sırada Harpy adı verilen yaratıkların başına salınmasıyla devamlı aç bırakılmıştır. Argonautlar Phineus’a yardım etmiş ve Karadeniz’e nasıl açılacakları konusunda yardım istemişlerdir.

–Phineus ve Argonautlar-

Kıyıköy, Trakya’da bulunan ve antik çağlardan bu yana bulunan bir yerleşim merkezidir. Salymdessos adı Herodotos Tarihi’nde de Strabon Geographica’da da geçmektedir.

Kıyıköy’de yamaç kayalığına oyulmuş Aya Nikola Manastırı ve şehir girişindeki Bizans dönemine ait kapı önemli tarihi eserlerdir.

–Salymdessos,Manastır-

9-) Symplegades , Kavaklar – Rumeli Feneri: Kıyıköy’de Phineus, Karadeniz’e açılmaları için geçmeleri gereken önemli bir engelden bahsetmişti: Symplegades, bir başka deyişle Çarpışan Kayalar… Efsaneye göre bu iki kaya, arasından geçilmeye çalışıldığı takdirde aniden kapanıyor ve sonra yavaş yavaş tekrar açılıyordu. Fakat bu kayalar arasından bir kişi geçmeyi başardığı takdirde, büyü bozulacak ve kayalar bir daha asla kapanmayacaktı.

Peki nerededir bu Çarpışan Kayalar? Halikarnas Balıkçısı, ‘Anadolu Efsaneleri’ isimli eserinde bu kayaların Kavaklar'da olduğunu söylemiştir. Rumeli ve Anadolu Kavağı olmak üzere iki bölgeyi de ele almaktadır. Halikarnas Balıkçısı gene aynı eserinde Kavaklar’da eski bir tapınak olduğunu ve muhtemelen Poseidon ya da Io’ya ait olduğunu belirtmektedir.

Bazı kaynaklara göre Symplegadlar Rumeli Feneri’ndedir. Bana kalırsa bu kayaları tek bölgeye indirgemek yanlış olur. Sonuçta Symplegadlar İstanbul Boğazı’nın Karadeniz’e açıldığı son duraktadır ve karşı karşıya iki kayadır. Bu yüzden Anadolu Feneri’ni de ele almak gerekir. Fakat aşağıdaki haritaya baktığımızda Kavaklar arası mesafenin daha dar olduğu ve dolayısıyla Symplegadlar’ın burada daha iyi konumlandırılabileceği görülmektedir. Halikarnas Balıkçısı’nın ‘Kavaklar’ şeklinde bölgelendirmesi göze ve kulağa çok daha mantıklı gelmektedir.

Jason ve Argonautlar bu kayalardan nasıl geçtiler? Çarpışan Kayalar kapanırken hızlı, açılırken yavaş hareket ediyorlardı. Tamamen açıldıktan sonra ise tekrar aralarından bir varlık geçmesi sonucu hızlıca kapanıyorlardı. Phineus’un gemicilere öğüdü, bu kayaların arasından bir güvercin uçurmalarıydı. Güvercin bir kere geçtikten sonra kayaların açılması esnasında Argonautlar aradan geçmişlerdir. Aralarından bu kahramanların geçmesi ile Symplegadlar bir daha kapanmamak üzere eski konumlarına dönmüşlerdir.

10-) Thynias, İğneada: Argonautlar, Symplegadlar’dan geçtikten sonra Thynias’a yani İğneada’ya geldiler. Burada Apollon göründü ve kahramanlar da O’na şükranlarını sundular. Burada Tanrı Apollon adına bir sunak yaptılar ve yolcuklarında yardım etmesi için kurbanlar adadılar.

İğneada çağlardan beri bir yerleşim bölgesidir. Bu bölgede yaşayan Trak kavimi Thyn’lerden dolayı adı Thynias olarak konulmuştur. İğneada tarihi eser açısından zengin bir yer değildir fakat doğal güzellikleriyle ünlüdür. Dünya’daki 3 longoz’dan (subasar ormanı) biri buradadır.

ROTA 2 : Thynias – Colchis Arası Güzergah

11-) Mariandynler’in Ülkesi, Karadeniz Ereğlisi – Zonguldak: Argonautlar’ın İğneada’dan sonraki durağı Zonguldak olmuştur. O dönem Mariandynler’in Ülkesi olarak bilinmekteydi bu topraklar ve Kral Lykos tarafından yönetilmekteydi. Kahramanlarımız bu topraklarda çok fazla bir şey yapmadılar fakat av sırasında iki arkadaşlarını kaybettiler. Zonguldak-Karadeniz Ereğlisi bölgesi Cehennemağzı Mağaraları ile ünlüdür. Anlatılanlara göre Heracles, Ölüler Ülkesi’ne buradan girmiş ve Kerberos’u öldürüp yeryüzüne burada çıkarmıştır. Ereğli ismi ‘Heraklia’dan gelmektedir. Ayrıca bu mağaralar kehanet merkezleri olarak da kullanılmıştır.

–CehennemAğzı Mağarası,Karadeniz Ereğlisi-

12-) Sinope -Amazon Burnu-Chalybes, Sinop ve Amazonların Bölgesi: Apollonius bu efsanede bir maceranın yanısıra Anadolu sahil şeridinin güzelliklerini de gözler önüne sermiştir. Zonguldak’tan sonra Sinop’a gelen kahramanlarımız Amazon Burnu’nu geçerek, Chalybes’e yani Kızılırmak ile Trabzon arası bölgeye doğru hareket ettiler.

13-) Aretias , Ares’in Adası (Giresun Adası): Colchis’e varmadan hemen önce karşılaştıkları son engel Aretias’ın kuşları oldu. Aretias, Ares’in adasıdır ve günümüzde Giresun Adası olarak geçer. Tarihi ve doğal derecede sit alanı ilan edilmiş olan Aretias günümüzde önemli bir kuş gözlem merkezidir. Karabatak ve martılar bu adada doğal olarak üremekte ve birçok göçmen kuş belirli dönemlerde bu adaya uğramaktadır. Bana ilginç gelen Apollonius’un eserinde de bu adanın kuşlarıyla öne çıkmasıdır.

Aretias üzerinde sur, kule, manastır kalıntıları bulunmaktadır. Ayrıca Ares adına yapılmış bir tapınaktan da söz edilmektedir.

14-) Colchis, Gürcistan: 13 tane yerleşkenin ardından kahramanlarımız nihayet Colchis’e varmışlardır. Colchis bugünkü Gürcistan’dır. Bu ülkede Argonautlar’ın yaşadıklarını detaylarıyla anlatmayacağım. Özet olarak Jason Altın Post’u bulmuş ve bu bölge kralının kızı Medea’ya aşık olmuştur. Argonautlar gemiye Medea’yı da alarak dönüş yolunu tutmuşlardır.

Pagasai’den Colchis’e zorlu bir yolculuk yapan gemiciler iyisiyle kötüsüyle Marmara ve Karadeniz’in birçok önemli bölgesini görmüşlerdir. Kimbilir Altın Post üzerine yazılmış olan bu destan belki de bir ‘Anadolu Sahilleri Rehberi’ kitabıdır. Tabii bu rehber sadece Colchis’e gidiş için geçerlidir. Çünkü Apollonius eserinin geri kalan bölümünde bir iki aksilik yaratarak rotayı Avrupa sahillerine çevirmiştir. Mitolojik Rotalar’ın devamında Colchis’ten dönüşü inceleyelim.

ROTA 3 : Colchis – Rhone Arası Güzergah

15-) Paphylagonia – Kızılırmak Sakarya arası Kuzey Anadolu: Colchis’ten kaçarak geri dönüş yoluna çıkan Argonautlar bu bölgede bir süre beklemişlerdir. Argus’un gösterdiği üzere dönüş farklı bir rota üzerinden olacak ve buradan başlayacaktır.

16-) Ister, Tuna Nehri: Ister bugünkü Tuna Nehri’dir. Argonautlar dönüş yolunda Tuna Nehri üzerinden Adriyatik Denizi’ne varmayı düşünmüşlerdir. Bu nehir Avrupa’nın birçok önemli ülkesinden geçmektedir ve nehir taşımacılığına son derece uygundur.

17-) Eridanos, Po Nehri (?): Ister’den sonra Argonautlar’ın yolculuğu içinden çıkılamaz bir hal almaktadır. Uğradıkları birçok yerin neresi olduğu hala kesinlik kazanmamıştır. Argonautika’da bahsi geçen Eridanos’un Po Nehri olduğu söylenmektedir. Kahramanların Eridanus üzerinden Rhone’a vardıklarını göz önüne alırsak ROTA 3’teki tabloyu elde etmiş oluruz. Açıkçası Tuna Nehri üzerinden Adriyatik Denizi’ne açılmak ve Yunanistan’ı çevrelemek daha mantıklı gözükmektedir. Eridanos Nehri üzerine yapılan bir teori bu mantığı desteklemektedir. Antik çağlarda Atina’ya yakın bir nehrin Eridanos olduğu söylenmekte ve en son yapılan metro kazılarında ortaya çıkanlar bunu kuvvetlendirmektedir. Fakat biz gene Apollonius’un eserinin dışına çıkmayalım.

18-) Circe’nin Adası, Aeaea (?): Büyücü Circe’nin Adası, bir başka mitolojik lokasyon belirsizliğidir ve ismi Aeaea olarak geçmektedir. Romalı yazarlar Circe’nin bir evinin, İtalya’nın batı ucunda, Roma’ya tahminen 100 km uzaklıktaki Mount Circeo’da olduğunu, arkeologlar ise Ponza Adası’ndaki bir mağarayı ‘Grotta della Maga Circe’ yani Circe’nin Adası olarak işaretlemişlerdir. Ortak karar ise Circe’nin yazın Mount Circeo’da kışın ise Ponza’da yaşadığı yönündedir. Rota 4’te bu bölüm belirsizlikten ötürü farklı renkte gösterilmiştir.

–Grotta della Maga Circe, Ponza –

Aeaea adasının hangisi olduğu üzerine araştırmalar hala devam etmektedir. Paxos, Losinj adaları da ihtimaller arasında gösterilmektedir.

Peki Argonautlar neden Aeaea’ya uğradılar? Colchis’ten kaçarken, Medea’nın kardeşi Absyrtos’un Jason tarafından öldürülmesi Zeus’u kızdırmıştı. Üstelik bu cinayete Medea’da ortaklık etmiş sayılırdı. Eridanos üzerinde ilerleyen Argonautlar’ı, Zeus’un kızgınlığı üzerine yolladığı bir fırtına rotadan saptırmıştır. Medea kardeş kanından arınmak ve belalardan korunmak amacıyla teyzesi olan Circe’ye uğramayı düşünmüştür.

–Mount Circeo ,İtalya-

Argonautlar’ın dönüş yolu, Apollonius’un Odysseia’dan etkilendiğini açıkça göstermektedir.

ROTA 4 : Rhone – Iolkos Arası Güzergah

19-) Sirenler, Scylla, Charybdis, Planctae – Messina Boğazı: Messina Boğazı, Sicilya ile İtalya arasındaki dar boğazdır. Mitolojiye göre bu boğazın bir yakasında Scylla bir diğer yakasında Charybdis yaşamaktadır. Bu boğaz haricinde Planctae isimli, Symplegades benzeri kayalıklar vardır ve Sicilya yakınlarındadır. Planctae mevzusu mitolojideki bir başka belirsizliktir. Argonautika’da bu kayalıklardan da geçildiği bahsedilir ama bir açıklama yoktur. Öte yandan Odysseia’da, Odysseus’a bu kayalıklardan geçmesinin imkansız olduğu tek geçebilenin Argo olduğu söylenmiştir. Symplegadlar ile karıştırıldığını düşünülemez çünkü biri gidiş diğeri dönüş yolundadır. Özet olarak, Argo tıpkı Odysseus gibi ama O’ndan önce bu mekanlardan geçmiştir.

20-) Phaeacians, Scheria – Korfu Adası: Phaeacia, Homeros’un Odysseia’sında adı geçen, Odysseus’un Ithaca’ya varmadan önceki son durağıdır. Bu ada Korfu ile özdeşleştirilmektedir. Sebebine gelecek olursak; Phaecia kralı Alkinoos, Odysseus’u Ithaca’ya götürmek üzere bir gemi ve mürettebat sağlamıştır. Bu gemi Odysseus’u bıraktıktan sonra Poseidon’un hışmına uğramış ve tam ülkesinin limanına yaklaşırken bir kayaya çevrilmiştir. Korfu Adası’nı incelediğimizde limanının tam karşısında bu tasvire uygun bir kaya bulunmaktadır ve öte yandan bu ada Ithaca’ya çok yakındır. Dolayısıyla Scheria (Phaeacia) ile Korfu’yu bir tutmak gayet mantıklıdır.

Korfu Adası Yunanistan’ın doğal güzelliklere sahip önemli bir adasıdır. Argonautlar bu adaya kadar gelmişler ve tekrar Colchislilerle karşılaşmışlardır. Fakat daha sonra Jason ile Medea’nın evliliği burada kutlanmıştır.

21-) Syrtes, Sirte-Libya: Korfu Adası’ndan ülkelerine dönmek üzere yola çıkan Argonautlar’ı bir başka fırtına bekliyordu. Bu fırtına onları Libya’da Sirte Körfezi’ne hatta körfez’in uzağındaki kumlara kadar sürüklemiştir.

22-) Tritonian Gölü, Chott El Djerid-Tunus: Tritonian Gölü’nün Tunus’taki Chott el Djerid gölü olduğu söylenmektedir. Bu göl Herodotos Tarihi’nde de anlatılmaktadır. Hatta Herodot Argonautlar ile ilgili olarak da kitabına bir bölüm eklemiştir.

– Chott el Djerid , Tunus –

Syrtes Körfezi’nde kumlara gelen Argonautlar, Argo’yu omuzlarına alarak bu göle kadar taşımışlardır. Vardıklarında karşılarına Triton çıkmıştır ve onları denize kadar götürmüştür. Herodot’a göre ise, Triton onlardan gemideki üçayak sehpayı istemiş ve karşılığında denize çıkan yolu göstermiştir. Bir orakl (kahin) bu sehpayı, Argo gemicilerinden herhangi birinin torunu gün gelir bulur ve kaldırırsa o gün Tritonian Gölü’nün çevresinde yüz Yunan kentinin ortaya çıkacağını söyler. Bunun üzerine Libyalılar sehpayı saklarlar.

Chott el Djerid Gölü’nün hikayesi böyledir.Bu bölgede Star Wars serisinin bir bölümü de çekilmiştir.

23-) Girit: Ve kahramanlarımız nihayet ülkelerine yaklaşırlar. Triton’un yol göstermesi sayesinde denize çıkan Jason ve arkadaşlarının bir sonraki durağı Girit’tir. Girit Yunanistan’ın en büyük adası olma özelliğine sahiptir. Avrupa Uygarlıkları içerisinde çok önemli bir yere sahip olan Minos Uygarlığı bu adada kurulmuştur ve yaklaşık M.Ö.3500 yıllarına denk gelmektedir. Knossos Sarayı günümüze dek ulaşmış önemli eserlerdendir. Sırrı hala çözülmemiş Phaistos Diski burada bulunmuştur. Girit hakkında söylenecek çok şey vardır ve ayrı bir araştırma gerektirir.

Argonautlar Girit’e geldiğinde adaya bekçilik yapan dev robot Talos ile karşılaştılar. Bu dev robot Hephaistos tarafından yapılmıştır ve içerisine özel bir yaşam sıvısı konulmuştur. Talos ile mücadele eden gemi mürettebatı, bu sıvıyı farkedince dev robotu yenebilmiştir.

Girit Adası bir çok önemli mitolojik olaya sahne olmuştur. Örneğin Theseus boğa kafalı Minotaur’u burada yenmiştir. Zeus, Europe ile bu adada birlikte olmuştur.

– Knossos Sarayı , Girit –

24-) Anaphe, Anafi Adası: Argonautlar’ın ülkelerine gelmeden önceki son durakları Anaphe. Burası Kikladlar içerisinde yer alan küçük bir adadır. Tarihi hakkında çok bir şey söylenmemektedir. Bilinenler adanın bir dönem Minos egemenliğinde bir dönem de Fenikeliler’in elinde olduğudur. Milattan önce 9.yüzyılda Dorlar burada da yaşamıştır. Adanın isminin Argonautika’da geçmesi buranın önemini arttırmıştır.

– Anafi’de bulunan gövdeler –

Anafi’den sonra Jason ve Argonautlar, altın post ile birlikte yola çıktıkları nokta olan Pagasai’ye geri dönmüşlerdir. Apollonius hikayesini burada bitirmektedir. Daha sonraları bu hikayenin devamı niteliğinde trajediler yazılacak ve olaylar genişletilecektir.

Bu araştırmadaki amaç, adını sık duyduğumuz bir efsanenin rotasını çıkarmak ve bu rota içerisinde ülkemizde yer alan yerleri önemle belirtmektir. Ege Denizi’nde ve Anadolu’da birçok yerleşke vardır ki bunların bir kısmında tarihi ve turistik açıdan dikkat çekicek bir kalıntı, bir eser yoktur. Öte yandan, gene bu mekanların adının geçtiği bir çok efsane vardır. Açıkçası bugün Kavaklar’a gittiğimizde önemli bir yapı göremeyeceğiz. Kadıköy’e geçtiğimizde bizi ilk karşılayan gene Haydarpaşa Garı olacaktır. Fakat buradan Jason ve Argonautlar’ın geçtiğini bilmek bile hoş olacaktır.

20.04.2010

Yazan: Dimitri Daravanoğlu

Kaynakça:

1-) Apollonius Rhodius,Argonautika,The Loeb Classical Library

2-) Homeros,Odysseia,Çev.Azra Erhat,Can Yayınları,İstanbul,21.Basım 2008

3-) Herodotos,Tarih,Çev.Müntekim Ökmen,Türkiye İş Bankası Kültür Yay.,İstanbul,5.Basım 2008

4-) Grimal P.,Mitoloji Sözlüğü,Çev.Sevgi Tamgüç,Sosyal Yayınlar,iSTANBUL, 1997

5-)Strabon , Geographika,Çev.Prof.Dr.Adnan Pekman,Arkeoloji ve Sanat Yay.,İstanbul ,2005

6-)Halikarnas Balıkçısı,Anadolu Efsaneleri,Bilgi Yayınları,İstanbul 2008

7-) http://www.lemnos-island.com/

8 -) http://ancient-greece.org/

9 -) http://home.gwu.edu/~cigdem/erdek.html

10-) http://mimoza.marmara.edu.tr/~ugur/sayi1/argonautlar_sayi1.htm

11-) http://www.samothraki.gr/civi/samothraki_history.php (Yunanca)

12-) http://www.in2greece.com/english/places/summer/islands/anafi.htm

13-) http://bulancaklilar.azbuz.ekolay.net/readArticle.jsp?objectID=5000000005911080

* Google Earth üzerinden rota çizimleri Dimitri Daravanoğlu’na aittir.